شهریور ۵۷، اولین تظاهرات بانوان زنجانی علیه رژیم پهلوی

به گزارش خبرگزاری برنا از استان زنجان؛ نشست هم‌اندیشی هنرمندان با محوریت گرامیداشت اولین تظاهرات بانوان زنجانی علیه رژیم پهلوی با حضور دکتر پرویز فتح‌الله‌پور (استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تاریخ و انقلاب اسلامی)، بانوان حاضر در اولین تظاهرات بانوان زنجانی در سال57 به عنوان راوی و خاطره‌گو، فعالان فرهنگی و هنرمندان تمامی رشته های هنری در حوزه هنری زنجان برگزار گردید.

این نشست هم‌اندیشی با هدف بررسی و تحلیل تأثیرات تظاهرات بانوان و آثار هنری در رخداد انقلاب اسلامی، بررسی آثاری هنری خلق شده متأثر از شکل‌گیری انقلاب اسلامی، ثبت و ضبط رویدادها و وقایع مهم انقلاب برگزار شد.

در ابتدای این نشست، بخش‌هایی از فیلم مستند «برای احمد» روایت شهادت احمد مرتضایی اولین شهید انقلاب اسلامی استان زنجان به کارگردانی جعفر موسوی و تهیه کنندگی حوزه هنری استان زنجان به نمایش درآمد.

دکتر پرویز فتح‌الله‌پور؛ استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تاریخ و انقلاب اسلامی در نشست هم‌اندیشی با محوریت گرامیداشت اولین تظاهرات بانوان زنجانی علیه رژیم پهلوی، با بررسی بخشی از مستندات و مرور رویدادهای تاریخی آن دوره گفت: هر رویدادی در اثر تلفیق صحیح با هنر می تواند ماندگار شود.

وی ادامه داد: با ورود تاریخ به حوزه هنر و نگرش هنرمندانه به آن می‌توان سبب ماندگاری و جاودانگی آن رویداد تاریخی شد و اگر به این مساله یعنی نقش زنان در انقلاب اسلامی نیز از زاویه هنر نگریسته شود مطمئنا جاودانه خواهد شد.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه قدم اول در بیان و نشان دادن اهمیت نقش زنان در انقلاب اسلامی به دست آوردن اسناد و اطلاعات تاریخی است که متاسفانه اسناد کمی در این زمینه موجود است و بخشی از افراد درگیر این موضوع یا در قید حیات نیستند و یا از مصاحبه سر باز میزنند و به همین سبب است که منابع محدود است. پس میتوان با مرور کردن آرشیو روزنامه و رادیوهای داخلی و خارجی آن سالها به بخش قابل توجهی از اطلاعات دست پیدا کرد.

 وی خاطر نشان شد: هنرمندان پس از به دست آوردن اسناد و اطلاعات تاریخی میتوانند به این موضوع توجه ویژه داشته و در ساخت آثار خود از این محتوا بهره بگیرند.

این پژوهشگر با بیان اینکه شروع انقلاب در تاریخ 19 دی ماه 56 رقم خورد و در آن زمان بود که بخشی از معترضین به شهادت رسیدند، گفت: پس از این تاریخ راهپیمایی‌های وسیعی در سطح کشور صورت گرفت و گام‌هایی در جهت حرکت‌های تأثیرگذار در این زمینه برداشته شد.

وی با اشاره به موارد تأثیرگذار در برپایی راهیپمایی‌های خودجوش سال57، ادامه داد: در آن راهیپمایی‌ها زنان به هیچ وجه شعار نمیدادند و این حرکت بیانگر یک حرکت کاملا  برنامه‌ریزی شده و آگاهانه بود.

در ادامه این نشست هم‌اندیشی رضوانه آرام نیا، یکی از بانوان حاضر در تظاهرات سال 57 گفت: این یک واقعیت قرآنی است و اگر زن به معنای واقعی زن بودن در جامعه‌ای حضور یابد موجب احیاگری آن جامعه میشود و حیات بخش است.

این استاد دانشگاه افزود: زن میتواند به لحاظ عشق و احساس قوی که دارد یک طوفان حماسه ساز و تاریخی در جامعه ایجاد کند.

آرام‌نیا خاطر نشان شد: حرکت زنان زنجانی نیز در زنجان اگر مورد واکاوی قرار گیرد میتواند صرف نظر از آن بعد ظاهری که تنها دو ردیف از زنان در ابتدا راهپیمایی کردند، که همین بیانگر یک روحیه قوی است که دنبال کننده ارزشهای خود بودند چرا که زنان، شهید مرتضایی را به عنوان چراغ روشنگر راه میدانستند و درصدد انجام یک حرکت معرفتی در جامعه بودند.

در ادامه این نشست ماهرخ مرتضایی خواهر اولین شهید انقلاب ضمن مرور خاطراتی از برادر خود، گفت: برادرم احمد پنج شهریور ماه سال 57، زمانی که قصد داشته مجسمه شاه را مخدوش کند مورد اصابت گلوله قرار میگیرد و به فاصله چهار روز نهم شهریور ماه 57 به شهادت می ‌رسد.

وی افزود: بر حسب اتفاق برادر بزرگ‌مان که پزشک بود؛ بالای سر احمد حاضر می شود ولی با تشکیل شورای پزشکی تصمیم به اعزام احمد به تهران گرفته شد.

خواهر شهید مرتضایی  با بیان اینکه 48 ساعت بعد خبر شهادت قطعی احمد مرتضایی به خانواده رسید، گفت: طی این روز دوستان، آشنایان و فامیل در منزل ما حضور داشتند و اولین راهپیمایی زنان در انقلاب اسلامی از همین محفل آغاز شد.

مرتضایی با بیان اینکه تظاهرات زنان زنجانی حرکتی ناگهانی نبود، افزود: زنان زنجانی در روز پنج شنبه نهم شهریور 57 از مقابل مسجد ولیعصر با در دست داشتن تصویر شهید مرتضایی و پلاکاردی با نوشته «سکوت ما شعار ماست» به تظاهرات آرام پرداختند.

صغری منتخبی از دیگر بانوان حاضر در اولین تظاهرات بانوان زنجانی، اظهار داشت: خانواده از جمله عواملی است که سبب شکل‌گیری ریشه تمام اندیشه‌ها و باورها در یک نوجوان می‌شود، و این موضوع بیانگر آن است که خانواده شهید احمد مرتضایی دارای روحیه حق‌خواهی بودند.

وی خاطر نشان شد: این حرکت خودجوش؛ که بصورت یک راهیپمایی خود را نشان داد، یک حرکت احساسی و انقلابی برای انتقام از خون شهید احمد مرتضایی بود که به صورت برنامه‌ریزی شده انجام گرفت و زنان آن دوران با سکوت خود میخواستند بگویند سکوتمان بلندترین فریادها است.

در پایان این نشست؛ معصومه اشتری از زنان انقلابی زنجان، جعفر موسوی سازنده مستند «برای احمد» و سایر حاضران به بیان دیدگاه های خود پرداختند.